Hervormers en Regenten

1500 tot 1700, Hervormers en regenten

Vanaf 1500 ontwikkelde het graafschap Holland zich tot een dynamisch gewest, waar handel, nijverheid en cultuur tot grote bloei kwamen. Ook in religieus opzicht vonden onder invloed van hervormers zoals Luther en Calvijn grote veranderingen plaats. Dit alles leidde tot een conflict met de Spaanse koning Philips II,  dat uitmondde in de tachtigjarige oorlog. Tijdens het beleg van Leiden had de bevolking in de omliggende dorpen veel van het oorlogsgeweld te lijden. De Rijnsburgse abdij en de kerken van Valkenburg en het Katwijkse zeedorp werden verwoest. Uiteindelijk verklaarden veel gewesten, waaronder Holland en Zeeland, zich met het ‘Plakkaat van Verlatinge’ onafhankelijk. Hoewel de opstand mede een gevolg was van religieuze tegenstellingen, onderscheidde de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich door een tolerante houding ten opzichte van katholieken en protestantse minderheden. In Rijnsburg uitte zich dat door het gedogen van de Rijnsburger Collegianten en het bieden van gastvrijheid aan de filosoof Spinoza.